Bir apartmanda ya da sitede merkezi sistem ısıtma söz konusu olduğunda, yakıt giderlerinin nasıl paylaştırılacağı da merak konusu olabilir. Tam burada devreye ısı pay ölçer girer. Gelin, birlikte bakalım: Isı pay ölçer nedir ve ne işe yarar? Isı pay ölçer zorunlu mudur ve ısı ölçer hesaplaması nasıl yapılır? Merkezi sistemde 15 derece kuralı nedir ve cezası var mıdır?
Merkezi sistem yakıt giderlerinin paylaştırılması
Merkezi sistem ısınma sistemi ister katı yakıtla ve ister doğalgazla çalışıyor olsun, buradaki en büyük sorunlardan birisi de ısınma giderlerinin paylaştırılmasında ortaya çıkar. Öyle ya; bazı apartman ya da site sakinleri çok ısınmaktan, bazıları üşümekten şikayet ederken, daire başına ödenecek miktarlar da sorun olabilir.
Isı pay ölçer nedir?
Isı pay ölçer, merkezi ısıtma sistemli binalarda her bir bağımsız bölüme takılan ve bağımsız bölümün yakıt kullanımını gösteren bir sistemdir.
Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik’te ise şöyle tanımlanmıştır: Üzerine veya giriş hattına yerleştirildiği radyatör ve benzeri ısıtıcı cihazların harcadığı enerjiyi ölçerek hafızasına kaydeden cihazdır.
Isınma giderlerinin paylaştırılmasına dair mevzuat
Konuyu daha iyi anlamak ve ileride yaşanması muhtemel değişikliklerden haberdar olmak için, apartmanda merkezi sistem ısınma giderlerinin paylaşımına esas olan ana mevzuatı bilmek önem arz eder. İşte bu mevzuat aşağıdakilerden ibarettir:
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu (42/4 maddesi)
Yukarıdaki kanun maddesine dayanılarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Eski Bayındırlık Bakanlığı) tarafından çıkarılan Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik
5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği
Hangi binalarda ısı ölçer kullanılmak zorunda?
Bu sorunun cevabı o kadar karışık ki; cevap için biraz beklemeniz lazım. Bu karışıklığın sebebi, ısı pay ölçerlerin kullanımına ilişkin ortada bir yönetmelik olması ve fakat Kat Mülkiyeti Kanunu’nda da özel hükümlerin mevcut olmasıdır.
Bu hükümler kafa karıştırmakla birlikte, sebebini aşağıda açıklayacağım üzere, binalarda ısı pay ölçer kullanımının ZORUNLU OLDUĞUNU peşinen söylemeliyim. Peki, ama neden?
KMK ısı pay ölçerle ilgili ne diyor?
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK) bu konuya doğrudan değinmemekle birlikte, 42/4 maddesinde “Merkezi ısıtma sistemlerinde ısınma giderlerinin paylaştırılmasına ilişkin usul ve esasların Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenleneceğini” ifade etmiştir.
Buradan da anlaşılacağı üzere; merkezi ısıtma sisteminin giderlerinin kat maliklerine nasıl paylaştırılacağı KMK tarafından KESİN bir kurala bağlanmamış ve buna ilişkin çıkarılacak yönetmeliğe atıfta bulunmakla iktifa edilmiştir.
Yönetmelik ısı pay ölçerle ilgili ne diyor?
Bunun üzerine çıkarılan Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik ise hiçbir maddesinde ısı ölçer kullanımını zorunlu tutmamış; bunun yerine ısı ölçer kullanımının esaslarını ortaya koymayı tercih etmiştir.
Nitekim yönetmeliğin ilk maddesinde de amaç olarak “mevcut ve yeni yapılacak birden fazla bağımsız bölüme sahip merkezî veya bölgesel ısıtma sistemli ve sıhhî sıcak su sistemli binalarda, ısıtma ve sıhhî sıcak su giderlerinin, bağımsız bölüm kullanıcılarına paylaştırılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek” belirlenmiştir.
O halde, buraya kadar yazılanlardan şu sonuca varmak mümkün olmalıdır:
“Kat Mülkiyeti Kanunu’nda ısı pay ölçer kullanımı zorunlu tutulmamıştır. Yönetmelikte de böyle bir zorunluluk bulunmaz.”.
Tam bu noktada akla başka bir sorunun gelmesi gerekir: Başkaca bir mevzuatta ısı ölçer kullanımı zorunlu tutulmuş olamaz mı?
Enerji Verimliliği Kanunu’nda ısı ölçer
Bakılması gereken bir başka mevzuat da 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu olmalıdır. Bu kanunun 2’nci maddesinde amacı “enerjinin üretim, iletim, dağıtım ve tüketim aşamalarında, endüstriyel işletmelerde, binalarda, elektrik enerjisi üretim tesislerinde, iletim ve dağıtım şebekeleri ile ulaşımda, tarım ve hizmet sektörlerinde enerji verimliliğinin artırılmasına ve desteklenmesine, toplum genelinde enerji bilincinin geliştirilmesine, yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılmasına yönelik uygulanacak usul ve esasları” belirlemek olarak ifade edilmiştir.
Görüleceği üzere; kanunun kapsamı içinde “binalar” yer almakta olup 7’nci maddesinin 1-c fıkrasında açık bir şekilde “Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler kullanılır.” İfadesi yer almaktadır.
Bu maddede yer alan “kullanılır” yüklemi, bu hususun zorunlu olduğunu ve binaların bu konuda bir takdir hakkı olmadığını ortaya koyar.
